Mansholt's Hamburger koolzaad (v.a. 1895)

Groeit daar koolzaad of raapzaad?

Koolzaad is ontstaan uit een kruising tussen Brassica rapa (raapzaad) en Brassica oleracea (kool). Koolzaad en raapzaad zijn lastig uit elkaar te houden, maar het onderscheid kan worden gemaakt doordat koolzaad wat later bloeit en de knoppen van de ongeopende bloemen zitten wat hoger. In de Middeleeuwen werd het gewas al gegroeid en was in die tijd de voornaamste bron van lampolie. Koolzaad kan ook als honing gewas worden gebruikt, met als nadeel dat koolzaadhoning snel kristalliseert, waardoor het moeilijk smeerbaar wordt.

Zaden van Hamburger firma

Mansholt’s Hamburger koolzaad is een winterkoolzaad, dat in 1895 is geselecteerd uit handelszaad van Hamburger firma en werd in 1899 gekweekt door R.J. Mansholt, te Westpolder (Groningen). Op de klei in het noorden van Nederland werd al vanaf de 18^e eeuw tot halverwege de 20^e eeuw duizenden hectares aan koolzaad geteeld. De lage kosten van het zaaizaad en het weinige onderhoud dat nodig was tijdens de teelt maakte dat dit gewas populair was om te groeien. Bovendien paste het prima in wisselteelt om de bodemstructuur te verbeteren, bijvoorbeeld na de teelt van wintergerst, winterrogge of vroege aardappelen. Tegenwoordig wordt koolzaad nog steeds toegepast om als groenbemester in te zaaien tussen teelten, voor stikstofbinding en onderdrukking van onkruidgroei.