Oldambster landras (v.a 1870)

De aanhouder wint

Het Oldambster landras is een oud karwijras met een lange geschiedenis in het noorden van Nederland. Rond 1868 werd karwij voor het eerst verbouwd in Groningen, in het dorp Pieterzijl. Een boer had het gewas leren kennen in Noord-Holland en wilde het ook thuis proberen. Dat ging niet meteen goed: men wist nog weinig van de teelt, zaaide te dicht en gebruikte zogenoemde dekgewassen die bedoeld waren om onkruid tegen te gaan. Deze begeleidende gewassen groeiden echter vaak te sterk, waardoor de jonge karwijplanten te weinig licht en ruimte kregen. Ook in omliggende dorpen werd geëxperimenteerd, met wisselend succes. Toch gaf men niet op en haalde zelfs deskundigen uit Holland om te leren hoe karwij beter geteeld kon worden.

Landras

Waarschijnlijk werd bij deze vroege teelt gebruikgemaakt van een lokaal karwijtype: het Oldambster landras. Dit was geen officieel veredeld ras, maar een gewas dat zich in de loop van de tijd had aangepast aan de Groningse kleigronden en het lokale klimaat. Over de precieze eigenschappen is weinig vastgelegd, maar dit landras vormde wel de basis voor latere karwijrassen die in heel Nederland werden geteeld.